اندازه مردمک چشم شما تغییر می کند تا مقدار نوری را که به چشمان شما وارد می شود، کنترل کند. شما می توانید ببینید که اندازه مردمک چشمان شما متناسب با میزان نور ورودی تغییر می کند. همچنین می توانید با طراحی آزمایشی پی ببرید که چگونه تابش نور در یکی از چشم ها باعث تغییر اندازه  مردمک در چشم دیگر می شود.

وسایل لازم:

*یک ذره بین (حداقل به قطر 2.5 سانتی متر)

*یک آینه ( آینه های کوچک جیبی، آینه پلاستیکی 10×10 یا بزرگ تر، یا یک آینه دیواری) آینه های پلاستیکی از آینه های شیشه ای ایمن تر بوده و در فروشگاه های لوازم پلاستیکی یافت می شوند.

*یک چراغ قوه

روش کار:

ذره بین را روی سطح آینه قرار دهید. با یکی از چشمان خود به مرکز این ذره بین نگاه کنید. اگر شما لنز یا عینک دارید می توانید در حین انجام آزمایش از آن ها هم استفاده کنید. فاصله خود را از آینه تغییر دهید تا جایی که به یک تصویر واضح و بزرگ از چشمان خود دست یابید.

به بخش سفید چشمان، دایره رنگی عنبیه،  مردمک و حفره سیاهی که در مردمکتان قرار دارد توجه نمایید.

نور را به مردمک یکی از چشمان بتابانید. اگر از یک آینه کوچک استفاده می کنید، چراغ قوه را در پشت آینه قرار داده و نور را از اطراف آینه به چشمان خود بیاندازید. اگر از آینه بزرگی استفاده می کنید، نور را از بالای آینه به چشم خود بیاندازید و ببینید که اندازه مردمک چطور تغییر می کند.

توجه کنید که برای گشاد شدن مردمک، نسبت به تنگ شدن آن زمان بیشتری نیاز است. جالب است بدانید که گاهی مردمک هم خطا می کند،بیش از اندازه کوچک می شود و سپس به تدریج به اندازه مورد نیاز باز می گردد.

نتیجه تغییر اندازه یکی از مردمک ها را هنگامی که شما یا دوستتان نور را به داخل مردمک دیگر انداخته یا از آن بر می دارید، مشاهده کنید.

در یک اتاق نیمه تاریک، در حالی که یکی از چشمان خود را باز و بسته می نمایید، نتیجه تغییرات مردمک را بر چشم دیگر مشاهده نمایید.

چه اتفاقی می افتد؟

مردمک روزنه ای است که اجازه می دهد نور به داخل چشم راه یابد. با توجه به اینکه بیشتر نوری که داخل چشم می شود امکان فرار ندارد، مردمک سیاه رنگ به نظر می رسد.در نور های کم، اندازه مردمک بزرگ تر می شود تا نور بیشتری به داخل چشمان راه پیدا کند، در نور شدید هم جمع می شود. قطر مردمک از حدود 1.5 میلی متر تا 8 میلی متر تغییر می کند.

نوری که توسط شبکیه ما شناسایی می شود، به پالس های عصبی تبدیل می شود که از طریق اعصاب نوری ما منتقل می شود. بخشی از این پالس های عصبی از طریق اعصاب به عضلاتی منتقل می شوند که کنترل کننده اندازه مردمک اند. بخشی از نور دریافتی توسط یک چشم، توسط این اعصاب به عضلات کنترل کننده چشم دیگر منتقل می شوند.به همین دلیل است که ما با تاباندن نور به یکی از چشمان شاهد تغییر اندازه مردمک در چشم دیگر خواهیم بود.

در این آزمایش، نوری که از چشم شما بازتابیده می شود، دوبار از ذره بین عبور می کند. یک بار قبل از رسیدن به آینه و بار دیگر در زمان بازتاب از آن. در نتیجه ذره بین اندازهِ چشم شما را دو برابر معمول بزرگ خواهد کرد.

و در آخر...

اندازه مردمک نمایان گر وضعیت بدن و مغز شماست. اندازه مردمک ممکن است به دلیل اینکه شما ترسیده اید، عصبانی هستید، درد دارید، عاشق شده اید یا تحت تاثیر مواد دارویی هستید نیز تغییر کند.

مردمک علاوه بر نشان دادن محرک های عصبی اشخاص، خود نیز به عنوان یک محرک عمل می کند. اندازهِ مردمک یک شخص می تواند احساس صمیمیت و مهمان نوازی را به طرف مقابل بدهد.

عکس العمل مردمک یک فعل ناخودآگاه است. مانند جهیدن زانو در برابر ضربه. از تست واکنش های مردمک برای تعیین این که ساختار بدن خوب کار می کند یا آسیب دیده است، استفاده می کنند.

وجود مردمک عاملی است که باعث می شود گاهی چشمان ما در عکس ها به رنگ قرمز در بیاید. وقتی که نور شدید فلاش وارد مردمک می شود، می تواند خون قرمز شبکیه (بخش حساس به نور انتهای چشم) را بازبتاباند. و نور انعکاسی از مردمک خارج می شود. اگر این اتفاق بیافتد، به نظر می رسد که شخص در عکس چشمان قرمز رنگی دارد. برای اجتناب از آن، عکاسان فلاش را با فاصله از لنز دوربین قرار می دهند. با این ترفند، نوری که از طریق فلاش وارد چشم می شود، باعث روشن شدن بخشی از شبکیه می شود که توسط لنز دوربین قابل مشاهده نیست.